Nu in Noord Holland!

 

10 oktober 2023 is in Noord Holland het eerste nest van de Aziatische hoornaar (AH) geschept in Uithoorn.

Het is een kwestie van enkele maanden, misschien zelfs een paar weken voordat hij in onze regio wordt waargenomen, maar dat ze komen is zeker. 

De Aziatische hoornaar heeft het vooral voorzien op (honing)bijen en per AH-nest hebben ze zo’n 100.000 insecten/bijen per jaar nodig. De Honing bijen worden als prooi uit de lucht gegrepen, vaak voor de bijenkast of als ze op de drachtplanten vliegen. Dit veroorzaakt enorme stress in de bijenvolken, zelfs zo erg dat ze eraan onderdoor gaan.

Aziatische hoornaar (Vespa velutina) 

 

 

De Aziatische hoornaar is een invasieve exoot, een wespensoort die het op insecten en honingbijen heeft voorzien. Voor mensen is de soort onschadelijk. 

Maar: bij bedreiging kunnen ze agressief zijn en de steken zijn niet ongevaarlijk. Bij steken spuiten ze namelijk  veel gif in het menselijk lichaam. Ook kunnen ze gif in de ogen spuiten waardoor deze als het ware verlamt worden.

De Europese en Aziatische hoornaars lijken op elkaar, maar de Aziatische is donkerder met een zwart borststuk, waar de Europese roodzwart is en is iets kleiner dan de Europese

 

Een volk Aziatische hoornaars begint in het voorjaar (feb-mei-juni) met een bevruchte koningin die een nestje maakt waarin ze eitjes legt. Het zogeheten embryo nest. Van ei tot imago duurt ongeveer 5 weken, in die periode verzorgt de jonge koningin haar larven zelf en zal ze dus rondvliegen om te foerageren. De hieruit gevormde werksters jagen op insecten, verzorgen de nieuwe larven en bouwen het nest uit (primair nest mei-juni). Dan gaan de werksters een secundair nest maken, vaak hoog in een boom, zo groot als een kleine skippybal, waar het volk naartoe verhuist als het uit het primaire nest gegroeid is. Omdat er in die periode veel larven te voeden zijn, zullen de werksters veel insecten vangen om ze te voeden. Je vindt ze dan jagend bij bijenkasten en op plaatsen waar veel insecten zijn. In de periode oktober – november-december vliegen enkele honderden nieuwe koninginnen uit die vervolgens paren. 95% van de koninginnen blijft in de directe omgeving van het oude nest. Een klein deel vliegt tot wel enkele tientallen kilometers van het nest. Hier stichten zij het volgende jaar een nieuw volk.

Dominique Soete: Na 'geboorte' blijft ze 2 weken in het nest om vetweefsel aan te maken. Daarna vliegt ze uit en paart met 1 of meer mannetjes. Dan zoekt ze een overwinteringsplaats en die is dichtbij het oorspronkelijke nest. Vele overwinteren binnen 300m van het nest, maar dat kan tot 3 km zijn. In de lente gaan ze op zoek naar suikers om aan te sterken en een nest te starten. Meestal in de buurt van het oorspronkelijke nest, tot 3 km, maar ze kunnen in deze periode ook wel tientallen kilometers ver vliegen.

 

Studies laten zien dat de Aziatische hoornaar een bedreiging voor bijenvolken kan vormen. Een gemiddeld volk Aziatische hoornaars eet in totaal ruim 97000 honingbijformaat prooien, dat staat gelijk aan 11-12 kg insecten.

Jagende Aziatische hoornaars voor de bijenkasten zorgen naast verlies aan bijen ook voor stress bij bijenvolken. Bij meerdere Aziatische hoornaars voor de kast neemt de vliegactiviteit van de bijen sterk af, waardoor er amper nectar en stuifmeel binnenkomt. Tevens blijkt dat het vangsucces van Aziatische hoornaars toeneemt als er minder bijen uitvliegen. De stress, verminderd stuifmeel halen, verminderde honingproductie en sterfte van bijen hebben ook een negatieve invloed op de winteroverleving (zwakke winterbijen). Solitaire/wilde bijen bestuiven minder goed als er gejaagd wordt. De schade aan de wilde bijenstand is groot omdat de reproducerende vrouwtjes niet alleen weggevangen worden, maar dus ook geen nieuwe generaties kunnen voortbrengen.

Vanwege haar voorkeur voor ( honing) bijen en schade aan biodiversiteit is de Aziatische hoornaar een ongewenste vreemdeling in Europa. Ze staat sinds augustus 2016 op de Unilijst van invasieve soorten.

 

Het bestrijden van de hoornaar-koninginnen, voordat ze werksters hebben (september t/m november – februari t/m mei),

is zeer effectief. Daarna is het van belang de primaire en secondaire nesten te bestrijden in de periode van mei – december.

Werksters vliegen al vanaf 5 graden, tot 2km van het nest.

Heb je er een gezien? maak dan als het kan een foto!

meld dit dan op de onderstaande site.

 

De eerste van de vier is de Aziatische hoornaar, de tweede is de Europese hoornaar, de derde een bij en de laatste een wesp 

Jessy verteld zijn klasgenoten over de Aziatische hoornaar!